Eğitimde Disiplini Sağlayabilmenin Yolu Dayak Değildir
Yaşamın pek çok alanındaki başarının sırrı olan disiplinin sadece dayakla ya da baskıyla sağlanabileceği gibi yaygın bir genel görüşe sahibiz. Oysaki disiplini sağlayabilmenin birçok yöntemi vardır ve disiplin bu anlamıyla eğitimdeki başarı için de vazgeçilmezdir. Peki disiplin nedir ve eğitimde nasıl sağlanır?
Disiplin Deyince Cezalandırma Akla Gelmemeli
Bir topluluğun yasalarına ve düzenle ilgili yazılı-yazısız kurallarına titizlikle ve özenle uyulması durumu, sıkı düzen anlamlarına gelen disiplin, ülkemizde eğitimle eş değer olarak anılmaktadır. Bu yönüyle disiplin öğrenciye istenilen davranışı öğretmek ve yerleştirmektir. Disiplinden kastedilen sıradan kurallara uymak ya da cezalandırmak değildir. Disiplinin sorumluluk, içselleştirme, öz denetim, kişilik kazandırma gibi işlevleri vardır. Ama konumuz eğitimde disiplin olduğu için, eğitim süreci içinde öğrenciye kazandırılması gereken kuralları ve bu konudaki genel yaklaşımları kastediyoruz. Eğitimdeki disiplin eğitim sistemimizin başarısı adına önemlidir. Eğitim yöneticilerinin ve öğretmenlerin iyi bilmesi gereken bir konu olan eğitimde disiplin, eğitim yönetimi, okul yönetimi ve sınıf yönetimi ilkelerine uygun sağlanmadığında okullarda ve sınıflarda ciddi disiplin sorunları yaşanmaktadır.
Disiplin Dayakla Değilse Nasıl Sağlanır?
Eğitim kurumlarımızda disiplinin sağlanabilmesinin en önemli yolu okul rehberlik servislerinin aktif çalışmasıdır. Rehberlik servisleri koruyucu ve önleyici rehberlik yaparak öğrenci sorunlarını önceden saptayabilir ve büyümeden müdahale edebilirler. Velilerin okulla daha fazla iş birliği içine girmesi de yukarıdaki yönüyle etkilidir. Okulların fiziksel koşullarının da disiplin sorunlarının ortaya çıkmasını engelleyici olması gerekmektedir. Eğitimdeki disiplin yoluyla öğrencilerimize öz denetleme ve değerlendirme alışkanlıkları kazandırabiliriz. Bunun için öğrencilerin okul yönetim süreçlerine daha aktif katılmaları, disiplin süreçlerine daha fazla uymalarını sağlayacaktır, uyulacak kuralları beraber belirledikleri için.
Sınıf Disiplini Sağlanmadan Öğretim Yapılamaz
Okulun genel disiplin havasının yanı sıra eğitim-öğretim faaliyetlerinin en üst düzeyde gerçekleşebilmesi adına, sınıfta disiplin de önemlidir. Sınıfta bu yanıyla disiplin sağlanmazsa, öğrenme yaşantıları engellenmekte, öğretimin başarısı düşmekte, eğitim sistemi verimsizleşmekte ve öğretmenlerin motivasyonları düşmektedir. İşte sağlıklı bir öğretim yapılabilmesi için, öğretmen duruşu, konuşması ve sınıfta uyguladığı sistemle disiplini sağlamak zorundadır. Eğer bunu yapamazsa, sınıf içinde gürültü yapmak-itaatsizlik-saldırganlık-sırası gelmeden konuşmak-sınıf eşyalarına zarar vermek-hırsızlık-okul yönetmeliklerine uymamak gibi pek çok disiplin sorunları görülebilir. Öğretmenler disiplin sorunlarının, öğrenciden, kendilerinden, sınıftan, evden, okuldan kaynaklanan nedenlerini iyi belirlemeli ve onlara fiziksel-psikolojik zarar vermeden çözmelidirler.
Okul Disiplini Sağlayarak Eğitim Öğretimin Başarısını Arttırabilir
Öğretmenlerin, intikamcı, cezalandırıcı, korku yoluyla engelleme, iyileştirici, önleyici ve modern disiplin kuramlarını bilerek, disiplin ile ilgili daha fazla bilgiye sahip olmaları gerekmektedir. Bu kuramlar öğretmenler tarafından disiplin modellerinin ışığında incelenmelidir. Öğretmenin bu disiplini sağlayabilmesi için doğal olarak öğretmen yeterlilikleri olan; genel kültüre, alan bilgisine ve pedagojik formasyon bilgilerine hakim olması gerekmektedir. Eğitim fakülteleri eğitimde disiplini sağlayabilecek nitelikte öğrencileri almalı, fakültede yapılan eğitim sırasında öğretmen adayları çağdaş disiplin tarzlarını benimseyebilmek adına daha fazla uygulama yapmalıdırlar. MEB iş başında öğretmenlerini doğru disiplin konusunda eğitmelidir. Eğitimin genelinde, okulda ve sınıfta disiplini sağlamanın tek yolu ceza ve dayak değildir. Eğitim yöneticileri ve öğretmenler disiplin problemlerini çözmek adına çevre ve öğrenci aileleriyle iş birliğine gitmeli, MEB sınıf mevcutlarını daha da azaltmalıdır. Unutmayalım ki okul disiplinini sağlayarak eğitim öğretimin başarısını arttırabilir, öğrenci öz denetimini yükseltebilir ve öğrencilerimizin hayatlarını güvenle devam ettirebilmelerini sağlayabiliriz. Yani eğitimde disiplini sağlayabilmenin yolu dayak değildir. Türkiye Hepimizin, Eğitim Hepimizin…
