KAYNAK – BİRGÜN
Hasan Âli Yücel, 78 yıl önce bugün Milli Eğitim Bakanlığı’na getirildi. 500’e yakın eser çevirdi, Köy Enstitülerini kurdu ve bizzat yönetti
Hasan Ali Yücel, 78 yıl çnce bugün Milli Eğitim Bakanı oldu. 1997 yılının 100’üncü doğum yıldönümü olması sebebiyle, UNESCO tarafından dünyada anılmasına karar verilmiş bir isim Hasan Ali Yücel. O bir aydındı, ama Bakanlığı süresince de önemli hizmetler vermiş bir isimdi. O cumhuriyet dönemi eğitim ve kültür hayatının gelişiminde önemli bir isimdir. Atatürkçü çizgide yani çağdaşlaşma hedefleri doğrultusunda önemli katkılar sunmuştur.
Ama bence onu farklı kılan aldığı eğitimler ve mesleğiydi. Darülfünun’da hukuk eğitimini bitirmeden, felsefe bölümüne ve Yüksek Öğretmen okuluna devam etmiştir. Yani o hem felsefesci hem de öğretmendi. O, bir insanın olaylara eleştirel, bütüncül, tutarlı ve sistematik bakmasını sağlayacak felsefe eğitimini almış bir kişiydi. Ama her şeyden önemlisi bir öğretmendi. Bakanlığın başına meslekten birinin, okulu- öğrencileri- sınıfı bilen birinin, yani içlerinden birinin gelmesi tarih boyunca öğretmenlerin isteği, hayali ve hedefi olmuştur. Tebeşir tozu yutmuş, teoriyi bildiği kadar, okulların ve eğitimin hayatının sorunlarını da bilen, onları anlayan, onlardan içlerinden birinin, bir Milli Eğitim Bakanı isteği, hayali, ütopyası. Gazetecilik de yapmış olan Yücel, çok yönlü bir kişilikti. Ayrıca felsefe ve sanatla ilgili çeşitli yazılı eserler de vermiştir.
Yücel Bakanlıkta da çeşitli görevlerde bulunduğundan eğitim sistemine ve sorunlarına hâkimdi. Partide de aktif görevler almıştır. Hasan Ali Yücel, İsmet İnönü döneminde 1938’den 1946’ya kadar MEB’de bakanlık yapmıştır. Bu zaman diliminde eğitime ve kültüre ciddi katkıları olmuştur.
Felsefeci kimliği eğitim politikalarına da yansımış olan Yücel; 17 Temmuz 1939’da Birinci Maarif Şurasını açarken, felsefi bir bakış açısının yansıması olarak, eğitim sisteminin de bütünlüklü bir şekilde ele alınması gerektiğini ifade eder.
“Kanaatimca bütün Maarif Teşkilatı tam ve mükemmel bir uzviyet olabilmek için her uzvunun birbiriyle alakalı, birbiriyle münasebetli bir surette işlemesi lazımdır. Ben Maarifimizde ahenk meselesini ana davalarımızdan biri belliyorum.” (M.E.S.D;1946: 264)
Bakanlığı döneminde spordan müzelere, felsefeden gramere, coğrafyaya varıncaya kadar çeşitli kongre ve kurullar toplamıştır. Uzman bilim adamı ve eğitimcilerle çalışmış olan Yücel döneminde birinci ve ikinci Maarif Şuraları da toplanmıştır.
2 Mayıs 1939’da Birinci Türk Neşriyat Kongresi’ni toplamış olan Yücel döneminde, yayın faaliyetleriyle ilgili önemli kararlar alınmış ve uygulanmıştır. Kendi alanında önemli olan ansiklopedi, sözlük vb eserler basılmıştır. Önemli dergileri yayınlamaya başlamıştır. İslam Ansiklopedisi, Sanat Ansiklopedisi, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, Türkçe-Fransızca Sözlük gibi önemli sözlük ve ansiklopediler basılmıştır.
Bir tercüme bürosu kurulup, dünya edebiyatı klasikleri çevrilmiştir. 1946 yılı itibariyle toplam 496 eser çevrilmiştir. Bunlar Klasik Yunanca, Fransızca, Almanca, İngilizce, Rusçadan çevrilmiş eselerdir. Bazı İslam ve Şark Klasikleri de çevrilmiştir. Bu çevirilerden, basılan ansiklopedi ve sözlüklerden de anlaşılacağı üzere Yücel, Türkiye eğitim ve kültür hayatına büyük katkılar sunmuştur. Onun bakanlığı döneminde öğretimin tüm alanlarında önemli gelişmeler sağlanmıştır. Köy Enstitüleri’ne de destek verip, gelişmelerini sağlamıştır.
