Başarıya biraz daha uzaklaştık

ŞAHİN AYBEK – Eğitimci, yazar

Eğitimde önümüzdeki yıl biraz daha gülmek istiyoruz. Bu nedenle güle güle 2017’ye diyoruz. Eğitimde yeni yılda yeni başlangıçlar olsun. Öğrencilerimizin, öğretmenlerimizin, velilerimizin ve eğitimimizin kısacası ülkemizin yüzü yeni yılda daha çok gülsün. Eğitim öğretim yılı hem hareketli hem sancılı şekilde geride kaldı. Bir yılda Bakan’dan yönetmeliğe neler değişmedi. Birlikte hatırlayalım.

Milli Eğitim Bakanı değişti
2016’da eğitimde ne mi oldu? Öncelikle eğitim gemisinin bir numaralı ismi değişti. Milli Eğitim Bakanlığına Nabi Avcı’nın yerine İsmet Yılmaz getirildi. Yeni Bakanla beraber sözleşmeli öğretmen uygulaması geldi. Öğretmenin sözleşmelisi, ücretlisi olmaz, niteliklisi olur. Aynı uygulamanın devamında KHK ile yapılan düzenlemeyle dershanelerde çalışan 3633 öğretmen de sözleşmeli olarak devlete atandı. Sözleşmeli öğretmenlik uygulamasıyla beraber mülakatla öğretmen alım yöntemi de benimsendi. Mülakatlar kamerayla kayıt altına alınmadı.

Tam gün eğitim hedefi açıklandı
2019 yılına kadar tam gün eğitime geçileceği açıklandı. OECD ülkeleri içinde bütünde tam gün eğitim vermeyen tek ülkeyiz. Tam gün eğitime gerekli alt yapı oluşturularak gerçekçi bir şekilde geçilmelidir. Yeterli okul derslik ve alt yapı oluşturulmadan sınıf mevcutları artırılmamalıdır. Bu konuyla ilgili somut bir yol haritası kamuoyuyla paylaşılmalıdır.

Okul öncesi zorunlu olacak
Aynı zamanda okul öncesi eğitimin zorunlu olacağı açıklandı. PISA 2015 sonuçlarında başarılı olan ülkelerin ortak özelliklerinden biri okul öncesi okullaşma oranlarının yüzde 100’e yakın olmasıdır. Bu bağlamda Bakanlığın bu açıklamaları önemlidir. Ama okul öncesinin zorunlu olması kadar, dünyanın çocuğunun 0-3 yaş arası eğitimine bile çok önem verdiği bir dönemde, bu yaş grubuna nasıl bir eğitimin ve hangi içerikle verileceği yani müfredat çok önemlidir. Nitekim bir insanı ilk 7 yıl bana verin geriye kalan 63 yıl senin olsundur. Bu kadar önemlidir bu dönem eğitimi, kişiliğin temellerinin oturması anlamında. Aynı açıklamalarda yıllardır çözemediğimiz bir sorun daha vardı. 5. sınıflara yabancı dil ağırlıklı hazırlık eğitimi olacak. Dünya ile entegrasyon adına yıllardır ders saati olarak fazla dil eğitimi vermemize rağmen genel anlamda nitelikli bir dil eğitimi veremiyoruz.

Liselerde tepkiler
Türkiye’nin en köklü eğitim kurumlarından bir tanesi olan ve tarihinde birçok önemli ismi yetiştirmiş olan İstanbul Erkek Lisesi’nin öğrencileri mezuniyet törenlerinde okul müdürlerinin konuşması sırasında sırtlarına dönerek tepki gösterdi. Liselilerin bu tepkisi günlerce konuşuldu, bu tepkiler bazı liselere de taşındı.

Maarif Vakfı kuruldu
Türkiye Maarif Vakfı Kanunu Tasarısı, Meclis Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı. Vakıf yurtdışındaki eğitimden sorumlu olacak.

Proje okullarda tepkiler
İstanbul Kabataş Erkek Anadolu Lisesi, İstanbul Erkek Lisesi, Cağaloğlu Anadolu Lisesi, İzmir Bornova Anadolu Lisesi ve Ankara Atatürk Anadolu Lisesi gibi ülkenin önde gelen başarılı okulları proje okullar ilan edildi. Bu eğitim yılının başında yayımlanan yönetmelikle 8 yılını aşan öğretmenlerin zorunlu olarak başka okullara tayin edilmesi ve bu öğretmenlerin yerine doğrudan Bakanlık tarafından öğretmenlerin atanacak olması veli, öğrenci ve öğretmenlerin tepkisine neden oldu. Okulların eğitim yapısının ve okul geleneklerinin değiştirilmek istendiği eleştirileri karşısında Bakanlık geri adım atmadı.

Öğretmenlere ihraç ve açığa almalar
Darbe girişiminin ardından MEB’de çok sayıda personel açığa alınırken 40 binin üzerinde personel de ihraç edildi. Açığa almalar muhalif öğretmenlere varınca tepkiler arttı. Açığa alındığı gerekçesiyle mücadele eden öğretmenler kısa süre önce okullarına iade edildi.

KHK ile rektörlük seçimleri kaldırıldı
Artık rektörler YÖK tarafından önerilecek üç aday arasından Cumhurbaşkanınca atanacak. Bizce, üniversitelerde tüm kurulların oluşumu demokratik seçimlerle oluşturulmalıdır. Bu kurullarda üniversitenin yönetiminden sorumlu olmalıdır. Rektör ve dekan, üniversite ve fakülte dışı ilişkilerde temsilci, iç ilişkilerde ise eşitler arasında 1. konumda olmalıdırlar.

Boğaziçi’ne seçilmiş rektör atanmadı
Cumhurbaşkanlığı, KHK ile getirilen düzenleme sonrası Boğaziçi Üniversitesi’ne yeni rektör olarak Prof. Dr. Mehmed Özkan’ı atadı. Özkan, Rektörlük seçimlerinde aday değildi. Boğaziçi Üniversitesi’ndeki rektörlük seçimlerinde mevcut rektör Prof. Dr. Gülay Barbarosoğlu, oyların yüzde 86’sını alarak üniversite tarihinin rekorunu kırmıştı.

PISA 2015 sonuçları açıklandı
Ülkemiz PISA 2015 sonuçlarında 2003 verilerinin de gerisine düştü. Sıralamada fen bilimlerinde 52., matematikte 49., okuma becerilerinde 50. olduk. PISA 2012 sonuçlarına göre 7 sıra düştük. Bu sonuçlardan hareketle eğitimdeki yol haritamızı netleştirmeliyiz. Eğitim yönetimindeki kadrolaşma nitelik merkezli olmalıdır. Bu bağlamda eğitimin GEIST’i yakalanmalıdır.

‘İmam hatip ve dinselleşme’
Yıl boyunca eğitimde dinselleşme tartışmaları devam etti. Birçok okul imam hatibe dönüştürüldü. İmam hatip öğrenci sayısı 1 buçuk milyona yaklaştı.Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu yılın son günlerine gelirken “Daha fazla imam hatip ortaokulu, daha fazla imam hatip lisesi de açacağız” dedi. Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcıoğlu tartışmaların odağındaki imam hatip okulları için geçen hafta, ‘Halk hareketi’ savunması yaptı.

-Eğitimde yeni müfredatın yol haritası belirlendi.
-Meslek liselerinden üniversitelere sınavsız geçiş kaldırılarak ek puan uygulamasına geçilirken, çıraklık eğitimi zorunlu ortaöğretim kapsamına alındı.

-Bakanlık eğitimin niteliğini artırma adına önemli bir çalışmayı “Aday Öğretmen Yetiştirme Programı”nı uygulamaya koydu.

-15 Temmuz darbe girişiminin ardından Fetullah Gülen’le ilgili görsel ve bilgilere yer verilen sorunlu ders kitapları eğitim yılının başında dağıtılmadı. 58 adet kitap yeniden basılıp okullara dağıtıldı.

-Yine bu kapsamda 2237 özel öğretim kurumu kapatıldı. Özel öğretim kurumlarıyla ilgili olarak bir bilim grubu düzenlemesi getirildi.
-Şubat ayında 30 bin öğretmen ataması yapıldı.
-Suriyelilere Türkçeyi öğretmesi için bir yıllığına 4200 öğretmen sözleşmeli olarak alındı.
-15 Temmuz darbe girişiminin ardından 1577 dekanın istifası istendi, yine bu bağlamda 15 vakıf üniversitesi kapatıldı, bu üniversitelerdeki 65 bin öğrenci diğer üniversitelere yerleştirildi.
– Yükseköğretim kurumlarında 4797 kişi ihraç edilirken 3025 kişi de açığa alındı.
– YGS sorularının tamamını açıklama kararı alındı. 3,4 milyon kişiyle ülke tarihimizin en büyük sınavı olarak tarihe geçen ortaöğretim KPSS yapıldı.
– YGS’de uygulanan 140 baraj puanı 150’ye çıkarıldı.
– Tezli yüksek lisans, tezsiz yüksek lisans ve doktora programlarının sürelerine düzenleme getirildi.
– Eğitim Fakültelerine giriş için ilk 240 bine girme barajı getirilirken bu yıldan itibaren tüm öğretmenlik bölümleri LYS ile öğrenci alacak. Bu yıl ilki uygulanmak üzere ayrıca yavaş yavaş açık uçlu sorular olacak LYS’de.

***

Eğitim hepimizin
Genel bir değerlendirme yapacak olursak; geçen yıl başlatılmış olan, “Aday Öğretmen Yetiştirme Programı” olumludur ama öğretmen niteliğini artırmak adına genel anlamda “Ulusal Öğretmen Strateji Belgesi” de derhal uygulamaya konmalıdır. Tam gün eğitime geçme kararı alınmış olması olumludur, ama bu yetmez öğle yemekleri de ücretsiz verilmeli ve arkada hiçbir eğitimsiz çocuk bırakılmamalıdır. Tam gün eğitime geçişin somut eylem planı kamuoyuyla paylaşılmalı ve tam gün eğitime gerçekçi bir şekilde geçilmelidir.

Çocuklarımızın ve hepimizin geleceği için eğitime daha çok sarılmalıyız. Eğitim alanına hepimiz sahip çıkmazsak bu alan eğitimle uzaktan yakından ilgisi olmayan ve eğitim etiğine aykırı çıkar organizasyonlarının eline bile geçebilir. Yeni yılın tüm öğrencilerimize, eğitim emekçilerimize ve ülkemize yeni patentler, akademik başarılar, umutlar ve daha fazla eğitim etiği ve niteliği getirmesi dileklerimle. Güle güle eğitimin yeni yılına…